Podniesienie atrakcyjności transportu publicznego, poprawa bezpieczeństwa oraz dostarczenie narzędzi do zarządzania ruchem w Radomiu - tak Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji określa główne cele inwestycji ITS. Zamontowanych i uruchomionych ma być setki nowych urządzeń.

O szczegółach tej ogromnej inwestycji poinformowali podczas konferencji prasowej w magistracie: prezydent Radosław Witkowski, jego zastępczyni Katarzyna Kalinowska oraz dyrektor MZDiK Piotr Szałas razem z zastępcami Łukaszem Kuną i Robertem Faryną.

Prezydent i wiceprezydenta podkreślali znaczenie źródła pochodzenia funduszy na inwestycję - czyli program "Polska Wschodnia" o co nasze miast zabiegało od kilkunastu. Bo choć poziomem rozwoju nasz podregion nie odbiegał od terenów włączonych do programu już w 2027 roku, to wciąż traktowano nas jako część najbogatszego województwa - mazowieckiego, w związku z czym omijało nas unijne wsparcie w tego programu. Teraz to się zmieniło. Radomiowi przyznano 200 mln zł. Z tych pieniędzy finansowane są już kładki nad nowym przystankiem kolejowym Radom Południowy i na ul. Sandomierskiej. Inwestycja w ITS jest jednak dużo poważniejszym przedsięwzięciem.      

Autobusem szybciej

System nie przywiduje budowy typowych bus-pasów, ale na wybranych skrzyżowaniach powstaną pasy bezkolizyjne, pozwalające autobusom miejskim omijać je bez potrzeby zatrzymywania się na światłach. Na skrzyżowaniach z nową sygnalizacją świetlna będzie ona ustawiona tak, by dawać pierwszeństwo autobusom gdy tylko pojawią się przed skrzyżowaniem. 

- Wszystkie działania w ramach IITE mają dać priorytet komunikacji miejskiej, zwiększyć jej bezpieczeństwo, przyśpieszyć ją i poprawić punktualność. Nie jest celem utrudnianie życia indywidualnym kierowcom, ale pokazanie wszystkim, że wybór komunikacji miejskiej może być lepszym i szybszym rozwiązaniem na przemieszczanie się po mieście - podkreślano podczas konferencji prasowej.

W ramach inwestycji pod tytułem: "Rozwój zrównoważonej mobilności w ramach programu Polska Wschodnia - etap I: system ITS" modernizacje przejdzie 31 sygnalizacji świetlnych oraz powstanie osiem nowych. Przy okazji zostaną też wykonane prace budowlane związane z poprawą geometrii skrzyżowań. Poniżej wykaz miejsc przewidzianych do zaplanowanych zmian. 

Istniejące sygnalizacje do modernizacji (skrzyżowania lub przejścia dla pieszych)

• Michalczewskiego / Cisowa,
• Jana Pawła II / Michalczewskiego / Pallotyńska,
• aleja Grzecznarowskiego / Śląska,
• Poniatowskiego / Beliny-Prażmowskiego / Traugutta / plac Dworcowy,
• Traugutta / Waryńskiego / Mickiewicza,
• Narutowicza / Kościuszki,
• Beliny-Prażmowskiego / Wielostanowiskowy Przystanek Autobusowy (dawny dworzec PKS),
• 25 Czerwca / Waryńskiego,
• 25 Czerwca / Sienkiewicza,
• 25 Czerwca / Słowackiego,
• Słowackiego / Nowogrodzka,
• 25 Czerwca / Żeromskiego,
• 25 Czerwca / Kelles Krauza / aleja Romaszewskiego,
• 25 Czerwca / Wysoka,
• 25 Czerwca / Żwirki i Wigury / Struga,
• Żwirki i Wigury / Kusocińskiego,
• Kelles-Krauza / Niedziałkowskiego,
• Struga / Chrobrego / Pileckiego,
• Chrobrego / Galileusza / Czysta,
• Malczewskiego / Kelles-Krauza / Wernera,
• Malczewskiego / Galileusza,
• Warszawska / Parkowa,
• Chrobrego / Sowińskiego,
• 11 Listopada / Chrobrego,
• 11 Listopada / XI Liceum Ogólnokształcące,
• 11 Listopada / Żwirki i Wigury,
• Chrobrego / Daszyńskiego / droga do uniwersytetu,
• Chrobrego / Rapackiego / Akademicka,
• Żółkiewskiego / Chrobrego / Mieszka I,
• Mieszka I / droga do sklepu meblowego,
• Mieszka I / Królowej Jadwigi / Brzustowska.

Lokalizacje nowych sygnalizacji świetlnych (skrzyżowania lub przejścia dla pieszych)

• Jana Pawła II / Przedszkole Publiczne nr 14,
• Jana Pawła II / aleja Supłatowicza Sat-Okha,
• 25 Czerwca / Zacisze,
• 25 Czerwca / aleja Kołakowskiego / aleja Tajnej Organizacji Nauczycielskiej,
• Warszawska / Kusocińskiego,
• Chrobrego / Jasińskiego,
• Chrobrego / Mierzejewskiego / droga do pawilonów handlowych,
• Mieszka I / Piastowska / droga do marketu.

Lista skrzyżowań lub odcinków ulic zaplanowanych do przebudowy:

• Michalczewskiego / Cisowa,
• Jana Pawła II / Michalczewskiego / Pallotyńska,
• Jana Pawła II / Przedszkole Publiczne nr 14,
• Jana Pawła II / aleja Supłatowicza Sat-Okha,
• aleja Grzecznarowskiego / Śląska,
• Poniatowskiego / Beliny-Prażmowskiego / Traugutta / plac Dworcowy,
• Traugutta / Waryńskiego / Mickiewicza,
• Narutowicza / Kościuszki,
• Beliny-Prażmowskiego / Wielostanowiskowy Przystanek Autobusowy (dawny dworzec PKS),
• 25 Czerwca / Zacisze,
• 25 Czerwca / Sienkiewicza,
• 25 Czerwca / Słowackiego,
• Słowackiego / Nowogrodzka,
• 25 Czerwca / Żeromskiego,
• 25 Czerwca / Kelles Krauza / aleja Romaszewskiego,
• 25 Czerwca / Żwirki i Wigury / Struga,
• 25 Czerwca (odcinek od Żeromskiego do Kelles-Krauza i alei Romaszewskiego),
• 25 Czerwca / aleja Kołakowskiego / aleja Tajnej Organizacji Nauczycielskiej,
• 25 Czerwca (odcinek od Kelles-Krauza i alei Romaszewskiego do Struga oraz Żwirki i Wigury),
• Żwirki i Wigury / Kusocińskiego,
• Kelles-Krauza / Niedziałkowskiego,
• Struga / Chrobrego / Pileckiego,
• Chrobrego / Galileusza / Czysta,
• Warszawska / Kusocińskiego,
• Warszawska / Parkowa,
• Chrobrego / Jasińskiego,
• 11 Listopada / Chrobrego,
• 11 Listopada / Żwirki i Wigury,
• Chrobrego / Mierzejewskiego / droga do pawilonów handlowych,
• Chrobrego / Daszyńskiego / droga do uniwersytetu,
• Chrobrego / Rapackiego / Akademicka,
• Żółkiewskiego / Chrobrego / Mieszka I,
• Mieszka I / Królowej Jadwigi / Brzustowska,
• Mieszka I / Piastowska / droga do marketu.

Centrum Zarządzania Ruchem

Po przebudowie lub wybudowaniu nowych sygnalizacji każda z nich będzie podłączona do nowego Centrum Zarządzania Ruchem, które zostanie zlokalizowane w budynku wyremontowanego ratusza przy Rynku. Będzie tam znajdowała się sala operatorska oraz serwerownia. We wspomnianym Centrum Zarządzania Ruchem operatorzy będą pełnili nadzór nad podsystemami:

• system sterowania ruchem drogowym (główne zadania to skrócenie czasów przejazdów i liczby zatrzymań w danym obszarze);
• system priorytetu dla komunikacji publicznej (poprawa efektywności funkcjonowania komunikacji miejskiej, minimalizacja czasu oczekiwania autobusów na przejazd przez skrzyżowania z sygnalizacją świetlną, a w efekcie poprawa punktualności kursowania);
• system informacji o warunkach ruchu (Travel Time - dostarczający informacje o czasach przejazdu na wybranych 14 odcinkach); 
• system pomiaru prędkości i liczenia pojazdów (ciągły pomiar natężenia ruchu kołowego obejmie 17 skrzyżowań, uwzględniając strukturę rodzajową i kierunkową; pomiarami tego typu natężeń mają być objęte także drogi dla rowerów w rejonie skrzyżowań);
• system monitoringu CCTV (kamery na skrzyżowaniach, przy zachowaniu prywatności podróżnych oraz anonimowości na drodze);
• system monitoringu zalewania tunelu (system monitorujący poziom wody w tunelu drogowym na alei Grzecznarowskiego: kierowcy będą otrzymywali informację o braku możliwości przejazdu przez ten obiekt - ostrzeganie to będzie odbywało się z odpowiednim wyprzedzeniem za pomocą tablic VMS przed tunelem, na których będzie ponadto umieszczona informacja o zalecanych objazdach, natomiast część tablic VMS informujących o zalaniu tunelu ma być uwzględniona w projekcie przebudowy placu Ołdakowskiego).

Inne zmiany

To jednak nie wszystko, bowiem w ramach inwestycji przebudowanych będzie ponad 30 miejsc. Prace będą dotyczyć na przykład zmiany lokalizacji przejść dla pieszych, poszerzenia przejazdów rowerowych, wyznaczenia buspasów, budowy bądź przeniesienia zatok autobusowych i chodników, przebudowy odwodnienia oraz korekty łuków. Pełna lista skrzyżowań jest na dole tej informacji.

Dodatkowo w ramach zadania powstaną dwa totemy rowerowe. Będą one przy skrzyżowaniach ulic Chrobrego, Struga i Pileckiego oraz Poniatowskiego, Beliny-Prażmowskiego, Traugutta i placu Dworcowego. Totemy to urządzenia służące głównie do pomiarów ruchu rowerowego. Możliwe będzie tutaj prezentowanie temperatury, daty i czasu, a także liczby przejazdów rowerowych w skali dnia i w skali roku z (podziałem na kierunki). Pomiary ruchu rowerowego będą udostępniane na dedykowanej stronie internetowej.

Zamówienie będzie zrealizowane w trybie "zaprojektuj i wybuduj". Składa się z dwóch podstawowych etapów: projektowania oraz realizacji. Wyłoniony wykonawca będzie musiał zaprojektować, zainstalować i uruchomić system ITS oraz przebudować geometrię wybranych skrzyżowań. Wykonawca będzie zobowiazany do prowadzenia prac pod ruchem.

Na wykonanie wszystkich prac wyłoniona w przetargu firma będzie miała 36 miesięcy od dnia podpisania umowy. Roboty instalacyjne w terenie oraz przebudowa skrzyżowań będą mogły być realizowane od 1 marca do 30 listopada. Wykonawca, przygotowując harmonogram, nie będzie mógł w tym samym okresie planować przebudowy układu drogowego dla więcej niż dwóch skrzyżowań leżących w jednym ciągu komunikacyjnym oraz dla więcej niż trzech obszarów jednocześnie. Firmy zainteresowane zadaniem mogą składać swoje oferty do 3 grudnia 2025 roku.

Jak stwierdził dyrektor MZDiK  Piotr Szałas, zainteresowanie przetargiem zgłosiły już trzy firmy, a jedna umówił się na wizję lokalną miejsc przewidzianych w inwestycji. 

Wszystko wskazuje na to, że rok 2029 kiedy planowane jest zakończenie wszystkich prac, będzie przełomowy, podobnie jak był rok 1965. To właśnie wówczas zostały uruchomione pierwsze trzy sygnalizacje świetlne w Radomiu. Stanęły one na skrzyżowaniach ulicy 1 Maja (obecnie 25 Czerwca) z ulicami Struga, Żeromskiego i Słowackiego. Początki były niełatwe, bo kierowcy i piesi - nieprzyzwyczajeni jeszcze do takiej nowości - wielokrotnie ignorowali wskazania sygnalizatorów. Milicja musiała więc często ich dyscyplinować.