To wydarzenie kontynuuje wieloletnią tradycję prezentowania twórczości artystów spoza głównego nurtu, a jednocześnie pokazuje, jak różnorodne i inspirujące może być malarstwo tworzone z pasji i intuicji.
Korzenie cyklu „Talent, Pasja, Intuicja” sięgają przełomowej wystawy „Inni” z 1965 roku w warszawskiej Zachęcie, zorganizowanej przez Aleksandra Jackowskiego, która po raz pierwszy w Polsce pokazała twórczość osób działających poza akademią, rynkiem i schematami. Dwadzieścia lat później, w 1985 roku, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu zorganizowało pierwszą edycję „Talent, Pasja, Intuicja”, która od razu spotkała się z ogromnym zainteresowaniem i bardzo dobrym przyjęciem krytyków. Zdobyła wówczas drugie miejsce w rankingu „Polityki” na najlepszą wystawę muzealną roku - mówi Katarzyna Jendrzejczyk, kierowniczka Działu Sztuki Nieprofesjonalnej w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, kuratorka tegorocznej wystawy.
Druga edycja w 2005 r., przygotowana wspólnie z Państwowym Muzeum Etnograficznym, ponownie udowodniła, że sztuka nieprofesjonalna to trwały, głęboko zakorzeniony nurt, zasługujący na osobne miejsce w polskich muzeach i narracjach o kulturze wizualnej.
Na wystawie zobaczymy zarówno klasyków nurtu art brut i malarstwa naiwnego, takich jak Nikifor, Ociepka, Monsiel, Krawczuk czy Zagajewski, jak i twórców związanych z Radomiem: Jerzego Kutkowskiego, Mariannę Wiśnios, Antoniego Jopkiewicza, Kazimierza Jakubowskiego. Pojawią się również młodsi artyści bez dyplomów - Dembiński, Rebelski, Świątek i inni, których prace dowodzą, że sztuka nieprofesjonalna wciąż rozwija się i inspiruje kolejne pokolenia.
Wystawa obejmuje dzieła ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Muzeum Śląskiego w Katowicach oraz prywatnych kolekcji. - „Talent, Pasja, Intuicja III” to kontynuacja i zarazem rozwinięcie idei zapoczątkowanej kilkadziesiąt lat temu. Wystawa ma charakter przekrojowy i dialogiczny - łączy twórców znanych z poprzednich edycji z nowymi nazwiskami, odkrytymi w ostatnich dwóch dekadach. To wielogłosowa opowieść o indywidualnym doświadczeniu, o wewnętrznym przymusie tworzenia i o potrzebie wyrażenia siebie poprzez sztukę - mówi Ilona Pulnar-Duszyk, wicedyrektorka Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, kuratorka tegorocznej wystawy.
Jak dodała tym razem wystawa została zrealizowana przez dwa polskie muzea, posiadające duże kolekcje sztuki bez dyplomu. - Obydwa muzea stawiają na to, by pokazać znaczną część swoich kolekcji, zaprezentować twórczość malarzy związanych z regionem (np. muzeum radomskie - Jerzy Kutkowski, Marianna Wiśnios, Kazimierz Jakubowski czy fantastyczny naiwny Antoni Jopkiewicz), ale także oczywiście pokazać wszelkie odmiany malarstwa nieprofesjonalnego. Zarówno dzieła z nurtu art brut, jak i twórczość malarzy inteligentów, kreatorów krajobrazu, wizjonerów, outsiderów oraz nowych klasyków - Ilona Pulnar-Duszyk.
Prace te pokazują, że sztuka nieprofesjonalna to przede wszystkim wyraz szczerych emocji, kreatywności i indywidualnego doświadczenia - niezależnie od wykształcenia czy przynależności do świata galerii. To twórczość, która często powstaje w samotności, w odpowiedzi na potrzebę wyrażenia własnych myśli, marzeń i przeżyć.
Warsztaty i doświadczenie art brut
W ramach wystawy odbędą się również warsztaty dla dzieci i dorosłych, które pozwolą uczestnikom osobiście spróbować tworzyć w duchu art brut - sztuki spontanicznej, wolnej od reguł i ograniczeń. Podczas zajęć uczestnicy m.in.: spróbują stworzyć rysunek z zamkniętymi oczami czy wykonać autoportret z elementami zwierzęcymi.
Termin wystawy: 26 września – 14 grudnia 2025
Kuratorki wystawy: Ilona Pulnar-Duszyk, Katarzyna Jendrzejczyk
Partnerem wystawy jest Muzeum Śląskie w Katowicach
Patronat honorowy:
Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej Małgorzata Kidawa - Błońska
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska
Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik
