Wcześniej odbyła się też uroczystość przed gmachem Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, który przed laty był siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR. To tam 49 lat temu doszło do starć protestujących z milicją. – Dla wielu z nas dzień 25 czerwca 1976 roku miał być normalnym, zwykłym dniem codziennej pracy i nauki, dniem jak każdy inny, jednakże stał się niezwykłym, dniem w którym życie wielu z nas uczestników tamtych wydarzeń zmieniło dramatycznie swój bieg. Wyszliśmy na ulice Radomianie po to, aby zaprotestować przeciwko podwyżkom cen żywności i gnębieniu robotników. Za ten zryw wolności zapłacili nie tylko robotnicy protestujących zakładów i ich rodziny, ale wszyscy mieszkańcy naszego ukochanego Radomia. Pamiętajmy o ludziach czerwca – żyjących pośród nas, często schorowanych, bądźmy razem z nimi nie tylko dzisiaj – apelowała prezes Stowarzyszenia Radomski Czerwiec’76 Mirosława Hetman.

Prezydent Radosław Witkowski przypomniał, że odwaga radomskich robotników była iskrą, która zapaliła ogień przemian. To wtedy zaczęto mówić wprost o krzywdzie, prawdzie i wolności. I to właśnie po Czerwcu ’76 zrodziła się idea Komitetu Obrony Robotników, a kilka lat później — „Solidarności”. – To właśnie tutaj, w naszym mieście, ludzie pracy odważyli się powiedzieć „nie” systemowi, który próbował ich upokorzyć. Wyszli na ulice po to, by upomnieć się o chleb, o rodzinę, o godne życie. I choć odpowiedzią była brutalność, represje, więzienia i wyrzucenia z pracy, to ducha tych ludzi nie udało się złamać. Radom ma prawo być dumny ze swojej przeszłości. Ma prawo mówić o sobie jako o mieście ludzi odważnych, myślących samodzielnie, niebojących się prawdy – mówił prezydent Radosław Witkowski.

W trakcie uroczystości, decyzją szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, prezydent Radomia został uhonorowany Medalem „Pro Patria”, przyznawanym za kultywowanie pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej. – To wyróżnienie traktuję nie tylko jako osobisty zaszczyt, ale przede wszystkim jako wyraz uznania dla całej naszej wspólnoty, która od lat pielęgnuje pamięć o wydarzeniach Radomskiego Czerwca ’76 – powiedział Radosław Witkowski.

W dniu obchodów 49. rocznicy protestu radomskich robotników, prezydent Radosław Witkowski złożył także kwiaty na grobie zmarłego w listopadzie zeszłego roku, wieloletniego prezesa Stowarzyszenia Radomski Czerwiec Stanisława Kowalskiego.

Obchody 49. rocznicy Radomskiego Protestu Robotniczego Czerwiec’76 potrwają do końca tygodnia. W programie są jeszcze m.in. dwa koncerty. W piątek na placu Corazziego wystąpią Varius Manx & Kasia Stankiewicz oraz zespół Tabu, a w sobotę Mery Spolsky i Dominik Dudek. Odbędą się też dwa pikniki: w sobotę (Bez)karna półkolonia na Borkach, a w niedzielę piknik PRL na placu Corazziego.

******************

25 czerwca 1976 roku w proteście przeciwko ogłoszonym przez władzę podwyżkom cen, wybuchły strajki w całym kraju. Uczestniczyło w nich w sumie około 60 tysięcy osób. Wydarzenia w Radomiu miały jednak najbardziej dramatyczny przebieg. O godzinie 6.30 sygnał do masowego protestu dała o godz. 6.30, pierwsza zmiana wydziału P-6, Zakładów Metalowych ”Łucznik”. Prawie tysiąc osób wyszło poza bramy fabryki, nawołując do przyłączenia się robotników innych zakładów. Kilkutysięczny tłum manifestujących, skierował się pod siedzibę Komitetu Wojewódzkiego PZPR. W trakcie starć użyto gazów łzawiących i armatek wodnych. Kilkaset osób zostało zatrzymanych i brutalnie pobitych w organizowanych w aresztach i na komisariatach, na tzw. „ścieżkach zdrowia”. W procesach sądowych, toczących się przez następne miesiące, 25 osób skazano na karę więzienia. Około 170 osób zostało skazanych przez kolegia do spraw wykroczeń. Wielu uczestników protestu straciło pracę.

Radomski Czerwiec był pierwszym w historii PRL protestem społecznym, który odniósł zwycięstwo jeszcze tego samego dnia. Było nim cofnięcie przez władze drastycznych podwyżek cen.  Występując przeciwko komunistycznej władzy 25 czerwca 1976 roku, radomscy robotnicy uruchomili potężny mechanizm społecznego oporu i solidarności. Cena spontanicznego protestu była wysoka. Już następnego dnia władze wydały dyspozycje zwołania wielotysięcznych wieców i uruchomienia kampanii propagandowej. Jej szczególnie wyrafinowaną kulminacją był seans nienawiści na stadionie Radomiaka. W zamyśle inicjatorów kampanii miasto miało zostać okryte hańbą. Określenie „warchoły” i ograniczenie centralnych inwestycji, to konsekwencje, z którymi miasto musiało zmagać się przez wiele kolejnych lat.