Polskie miasta nadal przodują w niechlubnych rankingach najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie. Problem narasta wraz z nastaniem sezonu grzewczego i występowania tzw. niskich emisji. Wtedy pojawia się smog, czyli chmura zanieczyszczeń unosząca się nad danym miejscem. Jeśli do tego dodamy wysoką wilgotność i bezwietrzną pogodę, zaczyna się problem. 

Do tego, do kłopotów z powietrzem przyczyniają się też przygotowania do świąt. 

Samochodem na zakupy świąteczne 

W okresie przedświątecznym trzeba pogodzić się z większym ruchem samochodowym. Wielokrotnie jeździmy po zakupy, szukamy prezentów czy wybieramy i przewozimy choinkę. Nierzadko, szczególnie w weekendy stoimy w kilkudziesięciominutowych korkach np. na wjeździe do supermarketu. A to właśnie korki lub tzw. toczenie się powodują największe stężenie emisji samochodowych.

Nie chodzi wcale o to, co wylatuje nam z rury wydechowej. Według specjalistów spaliny to zaledwie 7 proc. pyłów emitowanych przez samochody. Ok. 13 proc. to cząsteczki z opon i klocków hamulcowych. Natomiast blisko 80 proc. smogu samochodowego stanowi pylenie wtórne, czyli wzbijanie przez jadące auta tego, co leży na jezdni. Do tego w trudniejszej sytuacji są mieszkańcy większych miast. Gęsta zabudowa utrudnia wentylację. Dochodzi więc do kumulacji pyłów i spalin w jednym miejscu.

Drewno w kominku nie takie zdrowe

Drewno w kominku wygląda ładnie, szczególnie w towarzystwie choinki. Wielu osobom taki obrazek kojarzy się z ciepłą, rodzinną atmosferą  i wspólnym spędzaniem czasu. Tymczasem, płonące polana mogą uwalniać znaczne ilości cząsteczek stałych do środowiska. Dym z drewna opałowego zawiera setki związków, które powodują groźne choroby układu oddechowego, raka czy wpływają na wadliwy rozwój ciąży.

W wielu europejskich  miastach palenie drewnem kominkowym uważane jest za istotny powód złej jakości powietrza. Przykładowo w Danii mówi się, że emisje z pieców opalanych drewnem przyczyniają się do 400 przedwczesnych zgonów rocznie. Badania wykazały także, że nawet jeśli drewno jest spalane w nowoczesnych piecach, a nie w kominku, nadal może powodować wysoką emisję. Aby ją zmniejszyć, użyjmy drewna dobrej jakości i przede wszystkim dobrze wysuszonego. 

Kolacja wigilijna 

W okresie okołoświątecznym nie zawsze też oddychamy czystym powietrzem w domu. Przygotowując kolację wigilijną w kuchni spędzamy od kilkunastu do kilkudziesięciu godzin łącznie. Jak się okazuje, gotowanie, szczególnie na gazie, uwalnia znaczne ilości dwutlenku azotu i cząstek stałych (drobnych, często niebezpiecznych cząstek zawieszonych w powietrzu). W kuchniach z wyposażeniem gazowym poziom dwutlenku azotu może być wyższy niż nawet na zatłoczonym poboczu drogi. Szkodliwe gazy i cząsteczki mogą przenikać do układu oddechowego lub powodują stany zapalane. Gotowanie bez odpowiedniej wentylacji może więc wiązać się ze zwiększonym ryzykiem chorób układu oddechowego, w tym astmy. 

- Przygotowania do Świąt mogą powodować wyższe emisje zanieczyszczeń. Nie dajmy się jednak zwariować. Nie chodzi o odwołanie Świąt, ale świadomość potencjalnych zagrożeń.  Dobrze jest regularnie monitorować stan powietrza w naszej okolicy, by wiedzieć, jakim powietrzem oddychamy. W przypadku wysokiego stężenia pyłów zawieszonych – jeśli możemy – nie wsiadajmy za kółko naszego samochodu. Najlepiej też ograniczyć przebywanie na zewnątrz lub skorzystać z masek antysmogowych – mówi Agnieszka Pałac, współwłaścicielka firmy produkującej takie maski.